Lagakan

ANG AKLAT AT ANG MULING PAGLITAW SA LIWAYWAY NG KWENTO NI ROSARIO DE GUZMAN-LINGAT Maikling sanaysay at tula ni Gregorio V. Bituin Jr. Isang kagalakan ang muling paglitaw ng panulat ni Rosario De Guzman-Lingat sa magasing Liwayway sa isyung Pebrero 2024, mula pahina 92-95. Pinamagatan iyong  "Pebrero 14, Araw ng Pag-ibig"  na unang nalathala noong Pebrero 13, 1967. Aba'y wala pa ako sa sinapupunan ng aking ina nang malathala iyon. Isang kagalakan sapagkat nadagdag iyon sa mababasa kong dalawampu't tatlong maikling kuwento sa kanyang aklat na "Si Juan Beterano at iba pang kuwento". Ang nasabing aklat, na may sukat na 5" x 7", ay nabili ko sa Popular Bookstore sa Toman Morato sa Lungsod Quezon noong Oktubre 19, 2022, sa halagang P258.00. Binubuo iyon ng 384 pahina, kung saan 24 ang naka-Roman numeral na naglalaman ng Nilalaman, Introduksyon at Paunang Salita, habang 360 pahina ang kabuuang teksto ng maikling kwento. Ang nagsulat ng Paunang Salita ay

KARUMAL-DUMAL "Kalunos-lunos ang sinapit ng 8-anyos na batang babae nang matagpuan kamakalawa ng hapon sa Naragusan, Davao de Oro. Basag ang bungo, may sugat sa mukha, at may marka ng sakal sa leeg ang biktima... May indikasyon ding ginahasa ang biktima, ayon sa pulisya." - ulat mula sa pahayagang Pilipino Star Ngayon, Pebrero 28, 2024, p.9 "Hustisya! " ang tiyak nating sigaw sa batang ginahasa't pinatay "Katarungan!"  ang tiyak na hiyaw ng mamamayan, lalo ng nanay talaga namang karumal-dumal ang krimeng gawa ng isang hangal walong anyos na bata'y sinakal ginahasa't búhay ay pinigtal nawa salarin ay masakote bagamat may isa nang nahuli na itinuro ng mga saksi na kasama ng batang babae ay, talagang nakapaninimdim ang ginawang karima-rimarim dapat lang managot ang salarin sa krimen niyang sadyang malagim - gregoriovbituinjr. 02.28.2024

ITULOY ANG PANGARAP patuloy pa rin akong nangangarap na lipunang makatao'y maganap kaya kumikilos at nagsisikap bagamat búhay ay aandap-andap madama man ang hirap sa gawain ipaglalaban ang prinsipyong angkin ipagpapatuloy ang adhikain tutuparin ang atang na tungkulin nang lipunang pangarap ay maabot nang mahusay at walang pag-iimbot nang mapayapa at walang hilakbot nang taas ang noo at walang takot pangarap mag-aral sa kolehiyo pangarap ding maglingkod sa obrero pangarap magtapos ng isang kurso upang may ipagmalaking totoo di ko man hangad marating ang buwan itong pangarap ay pagsisikapan kung uring obrero'y magkaisa lang matatayo ang asam na lipunan - gregoriovbituinjr. 02.27.2024

ANG KARAPATAN SA PANINIRAHAN SA KOMIKS NA BUGOY NI MANG NILO Maikling sanaysay at tula ni Gregorio V. Bituin Jr. Hindi masasabing lagi na lang patawa ang  komiks na Bugoy ni Mang Nilo . Sapagkat sa isyung Pebrero 27, 2024 ng  pahayagang  Pang-Masa , pahina 7, ay hindi siya kumatha ng komiks na ikatatawa ng tao. Bagkus ay katha ng paglalarawan ng paninirahan ng ibon at tao. Kumbaga, isa iyong pabula na pinagsalita niya ang ibon sa ikatlong kahon ng comics strip. Naglalarawan ng awa sa naganap na kawalan ng tahanan. Sa unang kahon ay sinabi ng tao sa kanyang sarili,  "Kawawang ibon... Walang masisilungang bahay." Sa ikalawang kahon ay pagkidlat, at pagkakaroon ng malakas na bagyong naging dahilan upang lumubog ang bahay ng tao, na inilarawan sa ikatlong kahon, kung saan ibon naman ang nagsabi,  "Kawawang tao... Lumubog ang bahay!" Walang nakakatawa, subalit ipinakita ng komiks ang kaibahan ng tao at ibon nang mawalan ang mga ito ng bahay. Ipinakita ang isang katotohan

ANG AKLAT NG MAG-ASAWANG MANGANGATHA Maikling sanaysay at tula ni Gregorio V. Bituin Jr. Araw ng mga Puso ngayong taon nang mabili ko ang aklat na ito, na nang mabasa ko ay doon ko lamang nalaman na mag-asawa pala sila ng higit limampung taon. Ang aklat na pinamagatang  "2 - Tula: Manuel Principe Bautista, Sanaysay: Liwayway A. Arceo"  ay nabili ko sa Popular Bookstore sa Tomas Morato sa Lungsod Quezon sa halagang P200.00. Inilathala ito ng University of the Philippines Press noong 1998. May sukat bna 5" x 8", na ang kapal ay 1/2", naglalaman ito ng kabuuang 224 pahina, kung saan ang 198 na pahina ang inilaan sa tula't sanaysay, habang 26 na pahina naman ang naka-Roman numeral kung saan naroon ang Nilalaman, Paunang Salita, Pasasalamat, at iba pa. Narito ang pagpapakilala sa aklat na matutunghayan sa likod na pabalat: "ANG AKLAT" "Dalawang aklat sa isa: mga tula at sanaysay na pawang nalathala sa pang-araw-araw na Isyu (1995-1996), Ito ang 2

KANDILA PALA'Y SASANG nakita ko ang tanong sa palaisipan ano ang  SASANG  sa  Apatnapu Pahalang di ko alam, sagot dito'y pinagpaliban ang mga Pababa muna ang sinagutan at salitang  Kandila  ang lumabas dito ako'y duda, tiningnan ko sa diksyunaryo nakitang  SASANG  nga ang kahulugang wasto isang pangngalan o noun ang salitang ito ang sasang pala'y taal na sariling wika ang kandila nama'y mula wikang Kastila may magagamit nang salitang bago't luma upang ibilang sa arsenal ng pagtula sa libingan, sasang ay aking itutulos sa nangamatay na inaalalang lubos salamat sa palaisipan at natalos na sasang sa pagluha'y unting nauubos - gregoriovbituinjr. 02.27.2024 *  sasang  -  kandila , mula sa UP Diksiyonaryong Filipino,. pahina 1106 * palaisipan mula sa pahayagang Pilipino Star Ngayon, Pebrero 25, 2024, pahina 10

ANG ISF SA 4PH iskwater ang tawag sa kanila walang sariling bahay talaga nagdaralita, kapos sa pera sa bansa nga ba'y initsa-pwera? nasa tabing ilog ang tahanan o nasa gilid ng riles naman o kaya'y sa bangketa sa daan o saang mapanganib na lunan iba'y nasa ilalim ng tulay barungbarong ang tawag sa bahay sa pagpag kaya'y napapalagay? kung sa anak ito ang mabigay? subalit nag-iba ang iskwater tinawag silang informal settler families, bahay ma'y nasa gutter o kaya'y nasa labas ng pader ISF sa kanila na'y turing upang di raw magmukhang marusing kayganda, tila tumataginting di na iskwater, aba'y magaling ngunit kalokohan pala ito sa 4PH ay benepisyaryo ang ISF, di pala totoo di pasok at di kwalipikado para sa may sahod na regular ang 4PH, bahay ay kalakal ng negosyante, aba'y kaymahal sa bayarin ba'y makatatagal? higit isang milyon ang bayarin sa munting espasyong babahayin iskwater na ISF ang turing ay parang itinulak sa bangin - gregoriovbituinjr. 0

SI LAMBING santaon na sa Abril seventeen tawag ni misis sa kanya'y Lambing doon siya sinilang sa amin at kami na ang nagpapakain anim silang sabay isinilang kaya daga'y biglang nagwalaan mabuting may inaalagaan na maganda sa puso't isipan pag may pagkain akong natira ay iuuwi ko sa kanila tulad ng isda, magsawa sila pag nabusog, magpapahinga na sa anim ay pinakamaingay laging ngiyaw pagdating sa bahay kalooban ko'y napapalagay lalo't naglalambing siyang tunay - gregoriovbituinjr. 02.26.2024 * ang bidyo ay mapapanood sa kawing na:  https://www.facebook.com/reel/875533181038624

PANAWAGAN NI TITA FLOR NG ORIANG narinig ko ang panawagan ng magiting na lider-kababaihan, tumataginting ang kanyang tinig, may galit ngunit malambing na sa gobyerno't pulitiko'y may pahaging salitang binitiwan niya'y ninamnam ko: dapat nating gawing maayos ang gobyerno wala raw tayong maaasahan sa trapo patuloy ang pagsasamantala sa tao demokrasya ngayon ay para lang sa ilan kayraming nagaganap na katiwalian na ginagawang negosyo ng pamunuan ang kanilang paglilingkod dapat sa bayan patuloy na magmulat at mag-organisa upang makamit ang tunay na demokrasya na tunay na makatarungan, masagana para sa manggagawa, magsasaka, masa magbalangkas ng alternatibong gobyerno na maglilingkod ng tunay sa mga tao ang gobyerno ng masa'y itayong totoo makatarungang hamon na sinaloob ko - gregoriovbituinjr. 02.26.2024 * ang bidyo ay kuha ng makatang gala sa pagkilos sa ika-38 anibersaryo ng Unang Pag-aalsang Edsa, Pebrero 25, 2024 * ang Oriang ay isang kilusang kababaihan na ipinangalan

LABINTATLONG PIRASONG PILAK tatlumpung pirasong pilak ang natanggap ni Hudas at hinagkan ang pinagtaksilan, ah, siya'y hangal may labintatlong pirasong pilak naman ang aras alay ng lalaki sa dilag sa kanilang kasal alin nga ba ang malas: tatlumpu o labintatlo? sa tatlumpung pirasong pilak, siya'y nagkanulô sa labintatlong pirasong pilak, sambit pa'y "I Do" tandang sa pagbibigkis nila, pag-ibig ay buô noon, basta numero labintatlo ay malas na ngayon, swerte pag inihandog sa iyong palanggâ tatlumpu ba ang numero ng naghudas talaga batay sa bilang ng pilak na paghalik pa'y sadyâ paumanhin, napagkwentuhan nati'y matalisik nang sa talasalitaan, aras ay nasaliksik - gregoriovbituinjr. 02.25.2024 *  aras  - labintatlong pirasong pilak na inihahandog ng lalaki sa babae sa kanilang kasal; mula sa UP Diksiyonaryong Filipino, p.72 *  tugmaan - abab cdcd efef gg ; ang may impit at walang impit, magkatulad man ang titik, ay hindi magkatugma

KAYRAMING BASURANG PLASTIK SA MANILA BAY pinuna ng editoryal sa pahayagang  Pang-Masa ang  Manila Bay  dahil sa naglutangang basura ano bang dapat gawin sa nabanggit na problema? sa bansa'y  "sachet economy"  ang tinaguri pa imbes na nakabibighaning paglubog ng araw ay tone-toneladang plastik yaong matatanaw naglutangang  single use plastic  ay doon naligaw sa nangyayari bang ito'y anong iyong pananaw? ayon pa sa ulat,  Manila Bay  daw ang hantungan ng mga basura ng nakapaligid na bayan at lungsod, pawang basurang plastik na pinaglagyan ng shampoo, kape, ketsup, chicharon, noodles din naman dahil sa kultura natin ay nauso ang tingi bibilhin ang nais batay sa hawak na salapi konting shampoo, samplastik na toyo, ay, pinadali ang buhay, single use plastic na'y gamit nang masidhi kaya pangangalaga sa paligid ay paano? kung bawat tingi ay may plastik, bibilhing totoo maning limang piso, bawat butil ng bawang piso tambak na ang plastik, may magagawa pa ba tayo? - gregor

PAGKATHA'T PAKIKIBAKA paano nga ba tutulain ang bawat naming adhikain nang ginhawa ng masa'y kamtin at malutas ang suliranin habang naritong patuloy pa sa pagkatha't pakikibaka para sa naaaping masa laban sa bulok na sistema labanan ang mga kuhila burgesyang palamarang sadya kapitalismo'y masawata pagkat pahirap sa dalita lagi pa ring taaskamao kasama ang uring obrero isusulat ko sa kwaderno ang tindig sa maraming isyu ako'y wala sa toreng garing kundi nasa pusaling turing nasa lupa ng magigiting at dito na rin malilibing - gregoriovbituinjr. 02.24.2024

PAGTITIG SA KISAME at muli, nakatitig ako sa kisame pinagnilayan ang nadinig na mensahe bakit kayraming tiwali, trapo't salbahe bakit ba api ang dukha, bata't babae sa ganyang sistema, ayokong manahimik anumang puna't nakita'y isasatitik marami man silang sa isyu'y walang imik habang masa'y parang bawang na dinidikdik ano bang meron sa kisame kundi sapot marahil ng gagamba o baka may surot subalit ang lipunan ay tadtad ng sapot ng mga tuso't tiwali, nakalulungkot kayraming trapong nang-iisa, nanggigisa ng mga dukhang sa kanila umaasa akala sila'y mga diyos at diyosa na kaligtasan ng bayan ay tangan nila walang dapat mang-api o mambubusabos walang isang tagapagligtas, manunubos masa't uring manggagawa na'y magsikilos nang sistemang bulok ay tuluyang matapos - gregoriovbituinjr. 02.24.2024 * litrato ng kisame mula sa naganap na Labor Forum on ChaCha sa UP, Pebrero 22, 2024

LABINGLIMANG PATAY SA NAHULOG NA TRAK "Umakyat na sa 15 ang bilang ng nasawi sa pagkahulog ng truck sa bangin sa Brgy. Bulwang, Mabinay, Negros Oriental nitong Miyerkules ng hapon." "Patungo sila sa Brgy. Dawis sa Bayawan City mula sa bayan ng La Libertad at tinahak ang daan sa bayan ng Mabinay nang mahulog ang truck sa bangin sa kurbadang bahagi."  "Sa inisyal na imbestigasyon, ayon na rin sa driver, nawalan siya ng kontrol nang mawalan ng preno ang truck kaya nag-overshoot ito." "Sumirko ang truck matapos mahulog sa 20 metrong lalim na bangin. Dead on the spot ang 15 sakay. ~ ulat mula sa pahayagang Abante Tonite, Pebrero 22, 2024, p.2 kayraming aksidente ang madalas mangyari tulad  ng ulat, may trak na sa bangin bumagsak kayraming napahamak at namatay sa sindak biglaan ang disgrasya biktima'y labinglima ang dahilan ba'y ano nawalan daw ng preno nang sa pagliko nito sa bangin dumiretso sinong dapat managot sa nangyaring hilakbot sino bang ma

ANG MGA AKLAT NI BALAGTAS Maikling sanaysay at tula ni Gregorio V. Bituin Jr. May apat akong aklat hinggil sa dalawang akda ni Francisco Balagtas. Tatlong magkakaibang aklat hinggil sa  Florante at Laura , at isang aklat hinggil sa O rozman at Zafira . Ang aklat na  "Ang Pinaikling Bersyon: Florante at Laura"  ay mula kina Gladys E. Jimena at Leslie S. Navarro. Inilathala iyon noong 2017 ng Blazing Stars Publication, na binubuo ng 144 pahina, 18 ang naka-Roman numeral at 126 ang naka-Hindu Arabic numeral. May sukat ang aklat na 5 and 1/4 inches pahalang at 7 and 3/4 inches pababa. Ang aklat na  "Mga Gabay sa Pag-aaral ng Florante at Laura"  naman ay mula kay Mario "Guese" Tungol. May sukat na 5 and 1/4 inches pahalang at 8 and 1/4 inches pababa, inilathala iyon noong 1993 ng Merriam Webster Bookstore, Inc., at naglalaman ng 152 pahina.  Ang dalawang nabanggit na aklat ay pawang nabili ko sa Pandayan Bookshop sa loob ng Puregold Cubao. Ang una ay nagkakahal

PAG-AWIT NG MANGGAGAWA naroon sa entablado ang  Teatro Pabrika at ang  Teatro Proletaryo , sabay kumakanta ng awitin sa  Manggagawa , kahali-halina sadyang tagos sa puso't diwa ang inawit nila nagsiawit sila habang nasa kalagitnaan ng  Labor Forum on ChaCha , mahabang talakayan hinggil sa nagbabagang isyu sa ating lipunan sasayaw ba tayo sa ChaCha at sa papirmahan? patuloy kong dininig ang awit na  Manggagawa sa kasalukuyang rehimen ba'y anong napala? bakit ibubuyangyang sa dayo ang ating bansa na siyang nais ng mga kongresista't kuhila? tila ba ako'y hinehele sa kanilang awit tinig nila'y may lungkot subalit nakakaakit prinsipyo't paninindigan sa awit nila'y bitbit "Mabuhay ang manggagawa!"  ang tangi kong nasambit - gregoriovbituinjr. 02.23.2024 * binidyo ng makata habang sila'y umaawit sa UP nang ilunsad ang Labor Forum on ChaCha, Pebrero 22, 2024 * mapapanood ang bidyo sa kawing na:   https://fb.watch/qo4KiowwaT/

ESTUDYANTENG BUNTIS, SINAKSAK NG NOBYO "Dahil sa hindi umano pagpayag na ipalaglag ang sanggol sa kanyang sinapupunan ay walang awang inatado ng saksak ang 18-anyos na senior high school student na tatlong buwang buntis ng kanyang nobyo, naganap sa Barangay Maahas, Los Baños, Laguna." ~ unang talata sa balitang "Estudyante na buntis, sinaksak ng nobyo, headline sa pahayagang Pang-Masa, Pebrero 23, 2024, pahina 1 at 2 saanmang gubat ay may ahas pati sa Barangay Maahas kahindik-hindik na balita na talagang nakabibigla karahasan ang nanariwa sa nobyong nababaliw yata sinaksak ang kanyang katipan estudyanteng buntis pa naman nais na bata'y ipalaglag ngunit dalaga'y di pumayag nobyo'y di na nagdalang habag nang marinig ang pinahayag biglang sinaksak ang dalaga pag-ibig na naging trahedya buti't may mga sumaklolo sa dilag nang siya'y tumakbo hustisya nawa'y kamtin nito at madakip na ang demonyo - gregoriovbituinjr. 02.23.2024

DI TAHIMIK ANG AMING PANULAT minsan, maraming bagay ang di nabibigkas marahil dahil nagbabanta'y pandarahas nagiging walang imik, agad umiiwas nang di mapaso sa nguso't halik ni hudas kaya marahil dinadaan sa panitik upang maipakitang tayo'y umiimik sa maraming isyung sa bayan dumidikdik ipahayag ding di tayo nananahimik prinsipyo't tindig ay tinatanganang buô at di kami mananatiling walang kibô kahit pasista pa ang sa amin sumundô pagtortyur man o pagpaslang ang maging lundô magpapatuloy kami sa panunuligsâ sa mga tiwali, gahaman, tusong gawâ narito kaming mag-uulat at tutulâ bakasakaling hustisya'y kamtin ng dukhâ - gregoriovbituinjr. 02.23.2024

DI PA NAPAPANAHON ANG CHACHA nagtatago sa ngalang People's Initiative na pinapipirma kahit ang nasa liblib ginagamit ang masa sa ambisyong tigib ang totoo, iyan ay Trapo Initiative ano bang nais baguhin sa Konstitusyon? o gaya ng dati, nais ay term extension? gagalawin daw ang economic provision upang sa dayuhan buksan ang bansa ngayon kayrami nang iskwater sa sariling lupa ay gagawin pang sandaang poryentong sadya ang pag-aari ng dayo sa ating bansa sandaang porsyentong iskwater malilikha subalit bakit nagsimula nito'y trapo kongresista, meyor, ang nanguna umano pumirma ka, pagkat may ayuda raw ito tila baga sila'y bumibili ng boto aba'y inuuto ang masang maralita na sa lipunan ay nakararaming sadya walang papel dito ang dukha't manggagawa at di rin ito inisyatibo ng madla kaya dapat lang tutulan ang ChaCha ngayon di pa marapat baguhin ang Konstitusyon pagkat ang ChaCha ay di pa napapanahon mabuti kung ito'y bunga ng rebolusyon wawakasan ang elitistang paghahar

BOKSINGERONG ANAK NI PACQUIAO ANG ISABAK SA PARIS OLYMPICS Maikling sanaysay at tula ni Gregorio V. Bituin Jr. Overage na si Manny Pacquiao kaya hindi inaprubahan ng International Olympic Committee (IOC) ang kahilingan ng Philippine Olympic Committee (POC) na makuha ang awtomatikong tiket ni Pacquaio upang makalahok sa 2024 Paris Olympic Games sa Paris, sa bansang Pransya. Nasa edad 45 na si Pacquiao habang hanggang 40 anyos ang age limit ng lahat ng boksingerong lalahok sa Olympic Games. Ikalawa, kailangan din ni Pacquiao na sumalang sa qualifying tournament upang makapasok sa Olympics. Ito'y ayon sa mga balita sa iba't ibang dyaryo at social media. Matapos makuha ni Hidilyn Diaz ang unang gold medal ng Pilipinas sa 2020 Olympic Games, marahil ay saka naisip ni Pacquiao na sumali at katawanin ang Pilipinas sa Olympics. Dahil kung pangarap talaga niya ito, aba'y noong bago pa niya kalabanin si Ledwaba, o noong talunin niya si Barrera ay dapat naisip at pumasok na siya sa bo

SI DATING SEN. LEILA DE LIMA SA WORLD DAY OF SOCIAL JUSTICE Maikling sanaysay at tula ni Gregorio V. Bituin Jr. Isa ako sa mga dumalo sa  The Adrian E. Cristobal Lecture Series 2024  sa Gimenez Gallery, UP Diliman, Pebrero 20, 2024, araw ng Martes, sa ganap na ikatlo hanggang ikalima ng hapon.  Ang panauhing tagapagsalita ay si dating Senadora Leila Mahistrado De Lima. Dumalo ako dahil palagay ko'y itinaon ang nasabing pagtitipon sa Pebrero 20 dahil iyon mismo ay  UN-declared World Day of Social Justice . Nang una kong mabatid ang nabanggit na araw ay talagang itinaguyod ko na ito. Nakasalubong ko ang araw na ito habang nagsasaliksik ng araw na inideklara ng United Nations para sa pahayagang Taliba ng Maralita, ang opisyal na publikasyon ng pambansang samahang Kongreso ng Pagkakaisa ng Maralitang Lungsod (KPML), kung saan naglabas noon ng pahayag ang KPML hinggil sa World Day of Social Justice. Kaya dinaluhan ko ang panayam kay De Lima. Naisip kong sadyang itinapat ang panayam sa P