Ang klima, ang COP 26 at ang Reforestasyon

ANG KLIMA, ANG COP 26 AT ANG REFORESTASYON

Saliksik, sanaysay at tula ni Gregorio V. Bituin Jr.

"Halina't magtanim tayo ng puno." Matagal ko nang naririnig ito. Noong nasa kolehiyo pa ako'y may nagyayaya nang mag-tree planting kami. Pag umuuwi ako ng lalawigan ay kayraming puno sa tabing bahay. Subalit maraming isyu ang kaakibat ng mga punong ito, tulad ng isyu ng illegal logging na nagdulot ng pagkaputol ng mga puno.

Sa Two Towers ng Lord of the Ring series ay nagwala at lumaban ang mga puno nang makita nilang pinagpuputol ang mga kapwa nila puno. Ang eksenang ito sa Lord of the Rings ay klasiko at kinagiliwan ng mga environmentalist.

At ngayon ay naging usap-usapan ang mga puno, lalo na ang reporestasyon, sa gitna ng mga pandaigdigang talakayan, tulad ng COP 26 o 26th Conference of Parties on Climate Change.

Ayon sa website ng International Union for Conservation of Nature (IUCN), na may 1,400 kasaping samahan at may input ng mahigit 18,000 eksperto: "Binibigyang-diin ng Glasgow COP26 Declaration on Forests and Land use, na inendorso ng 141 na bansa, ang pangangailangan para sa mga pagbabagong hakbang upang dalhin ang mundo sa isang napapanatili at nakakaangkop na landas sa paggamit ng lupa - hindi mapaghihiwalay na pinagbubuklod ang mga kagubatan at nilulutas ang pagbabago ng klima. (The Glasgow COP26 Declaration on Forests and Land use, endorsed by 141 countries, stresses the need for transformative steps to move the world onto a sustainable and resilient land-use path – inextricably tying forests and the fight against climate change.)

Mayroon na ring tinatawag na Glasgow COP26 Declaration on Forest and Land Use, kung saan ang mga lider mula sa 141 bansa na nagtayang itigil at bawiin ang pagkawala ng kagubatan at pagkasira ng lupa sa pagsapit ng 2030 sa pamamagitan ng pagpapalakas ng kanilang mga pagsisikap na pangalagaan at ibalik ang mga kagubatan at iba pang ekosistemang terestiyal at pabilisin ang kanilang pagpapanumbalik.

Ang mahalaga pa, muling pinagtibay ng nasabing Deklarasyon ang isang agaran at pinataas na pinansiyal na pagtataya para sa mga kagubatan na nakita sa ilang mga pinansyal na anunsyo na ginawa noong COP26 na nagkakahalaga ng $19 bilyon sa pampubliko at pribadong pondo, tulad ng sa Congo Basin, kasama ng mga katutubo. at mga lokal na komunidad, sa mga lugar ng kagubatan, agrikultura at kalakalan ng kalakal, na nakatuon sa mga regenerative na sistema ng pagkain, at sa pamamagitan ng Just Rural Transition, bukod sa marami pang iba.

Sa BBC News, ang balita'y pinamagatang "COP26: World leaders promise to end deforestation by 2030". Aba, maganda ito kung gayon. Nangako rin ang mga pamahalaan ng 28 bansa na alisin ang deporestasyon sa pandaigdigang kalakalan ng pagkain at iba pang produktong pang-agrikultura tulad ng palm oil, soya at cocoa. Ang mga industriyang ito ay nagtutulak sa pagkawala ng kagubatan sa pamamagitan ng pagputol ng mga puno upang magkaroon ng espasyo para sa mga hayop na manginain ng mga hayop o mga pananim na lumago.

Mahigit sa 30 sa mga pinakamalaking kumpanya sa pananalapi sa mundo - kabilang ang Aviva, Schroders at Axa - ay nangako rin na tatapusin ang pamumuhunan sa mga aktibidad na nauugnay sa deporestasyon. At isang £1.1bn na pondo ang itatatag upang protektahan ang pangalawang pinakamalaking tropikal na rainforest sa mundo - sa Congo Basin.

Ayon naman sa ulat ng World Resources Institute, pinagtibay ng mga bansang lumagda sa Glasgow Declaration ang kahalagahan ng lahat ng kagubatan sa paglilimita sa global warming sa 1.5 degrees C (2.7 degrees F), pag-angkop sa mga epekto ng pagbabago ng klima, at pagpapanatili ng malusog na mga serbisyo sa ecosystem. Sumang-ayon sila na sama-samang "itigil at baligtarin ang pagkawala ng kagubatan at pagkasira ng lupain sa 2030 habang naghahatid ng napapanatiling pag-unlad at nagsusulong ng isang inklusibong pagbabago sa kanayunan," nang hindi sinasabi nang eksakto kung ano ang kanilang gagawin upang makamit ang layuning ito.

Sana nga'y matupad na ang mga ito, ang muling pagbuhay sa mga kagubatan, at huwag ituring na business-as-usual lamang ang mga ito, na laway lang ito, kundi gawin talaga ang kanilang mga pangakong ito para sa ikabubuti ng klima at ng sangkatauhan.

Nakagagalak ang mga iminungkahing plano upang limitahan ang deporestasyon, partikular ang laki ng pagpopondo, at ang mga pangunahing bansa na sumusuporta sa pangako. Maganda ring tingnan ang pagpapalakas sa papel ng mga katutubo sa pagprotekta sa kagubatan. Ipinakita ng mga pag-aaral na ang pagprotekta sa mga karapatan ng mga katutubong pamayanan ay isa sa mga pinakamahusay na paraan ng pagliligtas sa kagubatan.

ANG KAGUBATAN AT ANG KLIMA

malaki pala ang papel ng mga kagubatan

upang pag-init ng mundo'y talagang malabanan

lalo't nagkaisa ang mga bansa at samahan

na nagsitaya sa pandaigdigang talakayan

nang klima'y di tuluyang mag-init, sila'y nangako

ng reporestasyon, maraming bansa'y nagkasundo  

kinilala rin ang papel ng mga katutubo

na gubat ay protektahan, di tuluyang maglaho

marami ring nangakong popondohan ang proyekto

subalit utang ba ito, anong klase ang pondo

ang mundo'y winawasak na nga ng kapitalismo

sana mga plano'y may bahid ng pagpakatao

tutulong ako upang mga puno'y maitanim

pag-iinit pang lalo ng mundo'y di na maatim

pag lumampas na sa 1.5. karima-rimarim

ang sasapitin, ang point-of-no-return na'y kaylagim

tara, sa pagtatanim ng puno tayo'y magtulong

upang buhayin muli ang kagubatang karugtong

ng ating buhay at hininga, ang plano'y isulong

upang mundo'y buhayin, di magmistulang kabaong

- gregoriovbituinjr.

01.28.2022

Mga pinaghalawan: 

litrato mula sa google

https://news.mongabay.com/2021/11/cop26-work-with-nature-in-forest-restoration-says-respected-journalist/

https://www.weforum.org/agenda/2021/11/3-reasons-why-forests-must-play-a-leading-role-at-cop26/

https://insideclimatenews.org/news/09112021/cop26-forests-climate-change/

https://www.reforestaction.com/en/blog/cop-26-forestry-issues-heart-climate-discussions

https://www.bbc.com/news/science-environment-59088498

https://www.iucn.org/news/forests/202112/what-cop26-does-forests-and-what-look-2022

https://www.wri.org/insights/what-cop26-means-forests-climate