Salitang ugat at panlapi

SALITANG UGAT AT PANLAPI
tula ni Gregorio V. Bituin Jr.

huwad nga ba ang huwaran at ulid ang uliran?
ano nga bang salitang ugat ng mga pangngalan?
bulo ba sa kabuluhan, tarong sa katarungan?
tuto sa katuturan, bihasa sa kabihasnan?

ang salitang ugat ay salitang buo ang kilos
tulad ng gayat, ihaw, luto, inin, kain, ubos
ang wikang Filipino kung aaralin nang lubos
ito'y madaling unawain, maganda't maayos

ang salita'y binubuo ng ugat at panlapi
kinakabit sa unahan ng salita'y unlapi
at pag kinabit sa gitna ng salita'y gitlapi
at pag nasa dulo naman ng salita'y hulapi

iyo bang napupuna sa mga usapan natin
nagbago ang kahulugan pag panlapi'y gamitin
sa salitang ugat, kaya ito'y iyong alamin
magkaiba ang kakain, kumain at kainin

salitang ugat at panlapi'y dapat maunawa
pagkat ganito ang kayarian ng ating wika
halina't wikang Filipino'y gamitin sa tula
sa pangungusap at pagkatha ng mga talata

01/15/2020

Mga Komento

Mag-post ng isang Komento

Mga sikat na post sa blog na ito

Bukrebyu - Banaag at Sikat ni Lope K. Santos

Imahe
Bukrebyu: BANAAG AT SIKAT ni Lope K. Santos Maikling sanaysay ni Greg Bituin Jr. Nabili ko nitong Hulyo 26, 2019 ng hapon ang aklat na " Banaag at Sikat " ni Ka Lope K. Santos sa Popular Bookstore sa halagang P295.00. Ito ang ikalawa kong pagbili ng aklat na ito, pagkat naiwala ko o marahil ay nasa hiraman, na di ko na matandaan, ang una kong aklat na nabili ko noong Hulyo 4, 2008, sa halagang P250.00. (Natatandaan ko ang petsang iyon pagkat naisalaysay ko na ito sa isa pang artikulo.) Ang  Banaag at Sikat  ang kauna-unahang nobelang sosyalista sa ating bansa. Isinulat niya ito ng serye sa pahayagang Muling Pagsilang noong 1904-05 at nalathala naman bilang ganap na aklat noong 1906. Ayon kay LKS, "Ang unang pagkalimbag nitong Banaag at Sikat ay noong 1906. May dalawang taong sinulat ko araw-araw at inilathala sa pahayagang Muling Pagsilang, at nang matipon na at mabuo, ay ibinigay ko sa imprenta McCullough, at doon nga ginawa ang paglilimbag." Binub
Magbasa nang higit pa

Ano nga ba ang kahulugan ng salitang "tunód"?

Imahe
ANO NGA BA ANG KAHULUGAN NG "TUNÓD"? Maikling sanaysay ni Gregorio V. Bituin Jr. Naguluhan ako nang makita ko sa UP Diksyunaryong Filipino at sa English-Tagalog Dictionary ni L. English ang kahulugan ng salitang "tunód" na kaiba sa orihinal na pagbanggit dito sa isang katutubong tula o salawikaing malaon nang nalathala. Sa sanaysay na "Mga Diwa ng Salawikain" ni Virgilio S. Almario, na nalathala sa aklat na "Bakit Kailangan Natin si Pedro Bucaneg?" ay nalathala sa pahina 125 ang sumusunod na saknong: Pag di ka naglingón-likód Dito sa bayang marupok, Parang palasô at tunód Sa lupa ka mahuhulog. Ang saknong na ito ang Salawikain 105 sa saliksik ni Almario sa aklat ng isang Jose Batungbacal, ang 101 Selected Tagalog Proverbs and Maxims (1937): Dahil hindi ko maunawaan ang salitang "tunód" ay tiningnan ko agad iyon sa dalawang diksyunaryo. Ayon sa UP Diksiyonaryong Filipino, pahina 1289, ang kahulugan ng "tunód" ay: matulis at pah
Magbasa nang higit pa

Nagrambulan dahil sa kulangot

Imahe
kapansin-pansin ang balita sa Abante Tonite nasa headline pa, lalo na't may dating ang pamagat mga dayo'y nagrambulan nang dahil sa kulangot ito nga ba'y nakakatawa o nakakatakot? pinahiran ng kulangot ang Hapon sa comfort room ng isa sa suspek na Taiwanes na nakainom hanggang sa magkasagutan sa loob ng kubeta at sa paglabas, aba, sila'y nagkarambulan na nagkabatuhan ng bote dahil isa'y nambastos tila ba sa disiplina sila'y wala sa ayos ayon sa balita, ito'y naganap sa Maynila sa isang bar sa Ermita, dayo'y nagkasagupa parak ay dumating at agad na pinagdadampot silang mga nagpang-abot nang dahil sa kulangot - gregbituinjr. * batay sa isang ulat sa Abante Tonite, Agosto 13, 2019
Magbasa nang higit pa